Savannah
Savannah
Begin 2019 kwam ik in contact met Betty Haagbeek, in de voorgaande jaren had ik altijd al een interesse aan de dag gelegd voor Savannah maar door het wonen in een monument en door de hoge kostprijs van een F1 is het nooit gelukt om er een te kopen. Echter na mijn scheiding en verhuizing naar een gewone woning waar ik de tuin af kon zetten kwam Betty als geroepen. Echter zat ik nog midden in de verhuizing toen ze meldde dat ze een prachtig katertje had wat heel sociaal was en super in een cattery zou passen. In eerste instantie was ik er nog niet klaar voor maar had wel afgesproken om even te komen kijken. Toen de verhuizing achter de rug was en ik weer uit verhuismodes was heb ik een afspraak gemaakt en tja, toen ik de kleine Pakabe zag zitten, samen met zijn zusje en 2 Servalkittens was ik verkocht. Pakabe ging mee naar huis, en wat een geweldige schat is het geworden. Nu bijna 10 kilo en een watje J. Zijn bijzondere naam heeft hij te danken aan en samenwerkingsverband tussen 3 fokkers: Patricia (PA), Karin (KA) en Betty (BE). Waarvoor ik ze nog altijd dankbaar ben en ik adviseer ze zeker om op deze weg door te gaan…zijn superkatten. Op deze pagina maakt u kennis met Pakabe d.m.v. foto’s en vind u de meest relevante informatie over Savannah
Geschiedenis
De allereerste savannah kat werd geboren op 7 april 1986 uit een ongeplande paring tussen een Serval en Siamees.
De fokker van deze eerste F1 Savannah was Judee Frank fokker van Bengalen. Ze gaf dit poesje de naam Savannah wat later dus ook de ras naam zou worden
Patrick Kelley kocht in 1989 een van de kittens van deze Savannah. Hij was degene met het streven om naar een gedomesticeerde soort toe te werken. Hiervoor benaderde hij vele serval fokkers om mee te helpen aan het ontwikkelen van deze soort kat. Uiteindelijk kreeg hij de hulp van de fokster Joyce Sroufe die met hem stappen ondernam om het ras erkend te krijgen.
In 1996 schreven zij samen de officiële rasstandaard (SOP) en presenteerde deze aan het Tica bestuur. 5 jaar later werd deze geaccepteerd tot een geregistreerde soort (2001).
In mei 2012 werd het ras geaccepteerd als championship breed en mag dus meedoen aan wedstrijden georganiseerd door Tica. Sinds deze datum is het dan ook niet langer toegestaan om anders dan serval in te kruisen. Er mogen dan ook alleen SBT katten deelnemen voor kampioenschap. Ook de niet standaard kleuren zoals blue, snow en de minder vaak voorkomende kleuren cinnamon of chocolate zijn voor kampioenschap uitgesloten.
Door verbeterde wetenschappelijke DNA-technieken weten we dat katten reeds tussen de tien- en vijftienduizend jaar geleden als huisdieren werden gehouden. De beste aanwijzingen hiervoor komen van Cyprus. Omdat dit een eiland is, kunnen katten er alleen zijn gekomen als zij door de mens zijn meegenomen (Bradshaw). De harmonieuze relatie tussen katten en mensen gaat terug tot het jaar 3000 voor Christus in het oude Egypte. Archeologische studies hebben bewijzen gevonden dat de Afrikaanse wilde kat (Felis sylvestris lybica) de eerste voorouder is van de huiskat.
Daarom treffen we vandaag de dag bij sommige traditionele bevolkingsgroepen Afrikaanse wilde katten als huisdieren aan. DNA-studies die in Zuid-Afrika zijn uitgevoerd, zijn er niet in geslaagd om een onderscheid te maken tussen de huiskat en de Afrikaanse wilde kat. Terwijl de Europese wilde kat (Felis sylvestris sylvestris) vaak beschouwd wordt als een belangrijk element in de ontwikkeling van de huiskat, is die duidelijk te onderscheiden van de andere twee.
Uiterlijk
Ze hebben een lang, slank lichaam, staan hoog op de poten, hebben grote oren, ocelli aftekening is een pre. Mooie donkere spots hebben de voorkeur maar ook de streeptekening is toegestaan (geen rozetten). Ze hebben een wilde look. Ze worden ook wel eens hondkat genoemd, dit heeft dan toch meer te maken met hun karakter. De Savannah is zeer intelligent en leert makkelijk, zo kan je ze leren te apporteren, zitten op bevel en wandelen aan een tuigje. Zowel het wilde karakter als de afmeting van de Savannah wordt nog al eens overdreven. De Savannah speelt heel graag en gaat lief en voorzichtiger met kleine kinderen om. Het gewicht van een volwassen Savannah bedraagt tussen de 4 en 9 kilo, daarbij zijn de mannetjes beduidend groter dan de vrouwtjes. Ook de generatie speelt hierin mee, een vroege generatie zal veelal groter zijn dan een kat die al verder van de Serval af staat. Hierbij is het vaak zo dat deze eerste generaties niet echt geschikt zijn om in huis te houden. Ook is een Savannah kater in de meeste gevallen pas vruchtbaar vanaf de 5e generatie, er zijn maar enkele uitzonderingen bekend waarbij een F4 al vruchtbaar is. Dat een Savannah de ruimte nodig heeft spreekt voor zich, het zijn zeer actieve katten welke beslist niet de hele dag in de vensterbank liggen. De Savannah is dan ook lang niet geschikt voor iedereen. Een Savannah als enig huisdier houden is geen optie, ze hebben echt een speelkameraadje nodig, dit kan zowel hond als kat zijn. Al met al is de Savannah de meest geweldige kat die er maar bestaat. Zoals bekend zijn volgens de rasstandaard (SOP) de volgende kleuren erkend:
Zwart, bruin spotted tabby, zilver spotted tabby en zwart-smoke.
De spot hoort donkerbruin tot zwart en rond te zijn uitgerekte spots of rozetten zijn niet gewenst. Ook het Classic oftewel Marbled patroon is ongewenst. Bij de Black Smoke moet een duidelijk patroon zichtbaar zijn en de zwarte Savannah hoort geheel zwart te zijn waarbij zwarte spots op een zwarte ondergrond gewenst zijn.(melancolistic) Natuurlijk komen ook niet erkende kleuren voor, de non standard. De meest voorkomende hierin is de snow kleur maar ook blue en cinnamon komen vaker voor. In deze kleuren komt men soms ook een solid Savannah tegen. Deze is egaal van kleur en ook niet gewenst. De herkomst van deze kleuren komt vanuit het vroegere gebruik van andere rassen. Vele noemen als oorzaak de bengaal maar ook voor de bengaal werden in het beginstadium andere rassen zoals bv de Siamees en de Burmees gebruikt en het is dus aannemelijker dat deze kleuren van deze rassen en de ocicat afkomen.
Hoe gaat dat nu precies met deze kleuren?
De Tica erkend deze kleuren dus niet en deze katten kunnen dus niet deelnemen voor kampioenschap op een show. Wanneer ze SBT (stud book tradition) zijn mogen ze wel deelnemen aan show en worden ook gekeurd maar in een andere categorie. Er wordt door de Tica dus duidelijk onderscheid gemaakt in de rechten van een standard of non standard kleur. Fokkers horen deze informatie door te geven aan eventuele kittenkopers. Deze kleuren zijn recessief wat betekent dat ze verder weg in de stamboom voorkomen en soms volkomen onverwacht naar boven komen. Deze katten hebben dus net als de standaard kleuren gewoon recht op een stamboom of afstambewijs. De non standard kleuren zijn recessief dat wil zeggen; ze hoeven niet zichtbaar te zijn in de ouderdieren maar wanneer ergens bij beide in de lijn aanwezig kan er altijd een of meerdere in een nest voorkomen.
Genetica
De genetische basis kleuren van de kat zijn zwart en rood.
Deze pure basis kleuren dragen alle katten genetisch gezien bij zich.
Iedere kat bezit minimaal één basis kleur, dus rood of zwart en maximaal twee basis kleuren, zwart en rood. DIT LAATSTE GELDT ALLEEN VOOR DE POEZEN, KATERS HEBBEN ALTIJD MAAR ÉÉN KLEUR. De vacht kleur van katten ontstaat door pigment korreltjes.
Deze worden melaninen genoemd, er zijn twee soorten melaninen,
1. Eumelaninen deze zorgen voor het zwarte pigment ( zwarte basis kleur )
2. Phaeomelaninen deze zorgen voor de rode vachtkleur ( rode basis kleur)
Alle voorkomende kleuren van de kat zijn afkomstig van deze kleuren.
Kleurverdunning
Verdunning treed op wanneer er minder pigmentkorreltjes aanwezig zijn waardoor de intensiteit van de vachtkleur verminderd. Zodra er een kleine mutatie optreedt kan zwart b.v bruin (Chocolate) of kaneel (Cinnamon) worden. Bij rood is dit vaak minder te zien de kleur wordt lichter maar blijft rood.
Al de ANDERE kleuren dan zwart of rood zijn dus afgeleid van zwart of rood en noemen we RECESSIEF. Deze (recessieve) eigenschappen die dus invloed hebben op de basiskleuren zijn in tegenstelling tot de basiskleuren zelf NIET GESLACHT GEBONDEN. Dus deze eigenschappen kunnen ZOWEL DOOR KATERS OF POEZEN WORDEN DOORGEGEVEN. Een gen met een DOMINANTE eigenschap voor kleur is ALTIJD VISUEEL ZICHTBAAR in de kat.
Een gen met een RECESSIEVE EIGENSCHAP voor kleur is ALLEEN ZICHTBAAR wanneer deze HOMOZYGOOT is. Dit betekend dat er twee genen van zijn. Dus moet de kat op beide chromosomen paren ( zowel van de kater als van de poes ) het recessieve gen bezitten om het zichtbaar te maken.
Witte katten zijn onderverdeeld in twee categorieën:
De dominant witte katten. (genetisch WW)
Deze hebben in feite wel een kleur maar door het gebrek aan pigment cellen is deze kleur niet te zien waardoor de kat wit is. Witte haren missen over het algemeen stevigheid wanneer en de haren in het binnen oor ook wit zijn komt er onvoldoende bewegingen de haartjes die het geluidssignaal door moeten geven aan de hersenen. Katten zonder pigment in deze haren zijn vaak doof.2. De niet dominant ( recessief) witte katten. (Genetisch W)
Dit is vooral het geval bij katten uit het verre oosten, voornamelijk Siamezen. Deze katten hebben altijd blauwe ogen.
Men weet dat er in het verleden veelvoudig gebruik is gemaakt van Oosters korthaar of Siamezen bij de opbouw van het Savannah ras. Veel Savannahs zijn dus in het bezit van dit recessieve witte gen.
Zoals eerder al genoemd het is een recessief gen en kan dus door zowel de poes als de kater worden door gegeven. Dus wanneer een kater dit gen doorgeeft aan de poes ongeacht of dit met de vrouwelijke X of de mannelijke Y is, kan dit dus een snow poes of kater kitten opleveren.
Juist deze witte (snow) kleurvererving heeft nog een bijzonderheid. Normaal gesproken is één kleur dominant over de andere. Bijv. wanneer een kat één bruin-gen en één zilver-gen draagt zal het zilver-gen domineren en krijgt de kat een zilver uiterlijk. Wanneer beide ouderdieren een snow-gen doorgeven, maar de ene een lynx-gen en de andere een sepia-gen is er niet een dominant maar mengen de kleuren zich waardoor het eventueel daar uit voort komende snow kitten Mink zal worden. Snow genen zijn dus voor zover bekend de enige bekende mengvorm. Het kitten zelf kan later geen Mink doorgeven omdat dit een mengvorm is. Wel kan het zowel het lynx of het sepia gen weer door geven. Een Snow kleurige kat heeft nooit zwarte spots, de spotkleur kan variëren tussen grijs en bruin, afhankelijk van de Snow-variant
Savannahs zijn meestal Black Tabby Spotted. Tabby is er in vier varianten.
Geticked. (Ticked)
Gestreept. (Mackerel)
Gevlekt. (Spotted)
Gemarmerd. (Blocked)
Zilver
De zilveren vacht bij sommige katten wordt veroorzaakt door een gen met de naam Inhibitor.
Dit gen remt de pigmentvorming van de haren bij de wortel dusdanig dat er daar helemaal geen pigment meer is met als gevolg dat maar een deel van de vacht kleur heeft. Dit zijn de uiteinden van de haren. Zilver is een dominante kleur dat wil zeggen, dat in tegenstelling tot de Snow maar een ouder zilver hoeft te zijn om zilver kittens te geven. Wel zegt men dat de mooiste zilver resultaten behaald worden wanneer beide ouders zilver zijn. Dan is er nog een verschil tussen de homozygoot en heterozygoot kat. De eerste zal altijd zilver geven, de heterozygoot kan zowel zilver dan wel een andere kleur doorgeven. Een kat kan, ook weer in tegenstelling tot katten met het recessieve kleur gen geen zilver dragen maar moet echt zilver zijn om het door te kunnen geven.
Hybride
Om een hybride te kunnen fokken moet er sterke overeenkomst zijn in het DNA. Hoe meer dit op elkaar lijkt hoe makkelijker het is om een hybride te fokken. Bij te veel genetische verschillen is er geen nageslacht mogelijk. In een hybride kat breng je genen samen die van nature niet bij elkaar horen en dus niet op elkaar afgestemd zijn. Over het algemeen zouden hybriden meer op hun moeder lijken dan op hun vader. In de meeste F1 Savannahs zie je de Serval wel terug, vooral in formaat maar je kan toch duidelijk zien dat het geen Serval is door de invloed van de moederpoes. Er zijn nog maar weinig F1 Savannahs met een Serval moeder. Sommige Savannah katers willen geen Serval poes dekken. Wanneer dat wel het geval is , is het verschil in afmeting vaak een probleem. De meeste katers pakken de poes vast in haar nek en missen daardoor in lengte. Gezien het verschil in draagtijd tussen Serval en een domesticeerde poes zou het fokken van F1 met een Serval poes voor minder geboorteproblemen moeten zorgen.
Serval percentages in de Savannah kat
De laatste tijd hoor ik steeds vaker de vraag ” hoeveel Serval zit er nou eigenlijk nog in een savannah.” Daar zijn bepaalde richtlijnen voor en wel deze: F1 53% Serval F2 29% Serval F3 16% Serval F4 12%. Serval F5 10% Serval. Zoals gezegd is dit een richtlijn.
Voer
Het is een feit dat de Bengaal en de Savannah nog dichter bij de natuur en wilde kat staan dan de meeste andere rassen en zeg nou zelf, wanneer zie je in de natuur een kat een blikje open maken of kant en klare brokken eten. Het is natuurlijk wel makkelijk maar daardoor nog niet per definitie beter. Wij hebben een huis tuin en keuken(HTK) kat gehad die aan was komen lopen, hij had zich in de wijde wereld blijkbaar goed kunnen redden en eenmaal bij ons bleef die natuur intact. Hij kwam dan ook regelmatig thuis met een konijn, muis, mol of vogel en soms zelfs een wezeltje. Deze kat was nooit ziek, had nooit last van diarree en dronk maar weinig water. Met katten die binnen of in een afgesloten tuin leven is dit een stuk lastiger. Wanneer je rauw wilt voeren wordt dit meestal wel gecombineerd met droge brok welke dan ook altijd beschikbaar zijn. Je zal ook gevarieerd moeten voeren, zowel vlees als botten. Het is een fabeltje dat botten gevaarlijk zouden zijn vanwege splinters, dat geldt alleen voor gekookte botten. Wanneer je goed gevarieerd rauw voert zal je in principe geen aanvullende voedings-supplementen hoeven geven. Daarbij halen ze deze ook uit een kwalitatief goede brok. Er zijn voldoende van deze supplementen op de markt maar je moet goed weten wat je doet omdat je anders toch een risico loopt het tegenovergestelde te bereiken. Zoals gezegd, het is lang niet altijd makkelijk en er is een veelvoud van informatie te vinden over dit onderwerp op het internet. Bijv. op www.biomentor.org/versvoerkat en www.voernatuurlijk.nl. Een volwassen kat eet ongeveer 2% van zijn lichaamsgewicht per dag. Voor een kat van 3 kilo is dit dus 60 gram. Voor een opgroeiend dier is dit 3 tot 4 %. Dit zijn maar richtlijnen, u moet voeren op gevoel, een actieve kat zal iets meer nodig hebben.
Anesthetica/narcose
De meeste professionele fokkers waarschuwen dat Savannahs niet goed reageren op Anesthesie die Ketamine bevat en in hun contracten zullen zetten dat Ketamine niet voor operaties gebruikt mag worden.
Registratiecodes Savannah stamboom
Op de stamboom van een Savannah staan nog al eens een aantal letters en cijfers en het is lang niet altijd makkelijk waar deze voor staan. Ik ga proberen deze zo goed mogelijk uit te leggen. Inmiddels weet bijna iedereen wel waar F1, F2 enz. voor staat maar laten we beginnen bij het begin.De Savannah is dus een kruising tussen een Afrikaanse Serval en een huiskat. Deze eerste generatie is dus een F1. Wanneer men een Serval met een Savannah of huiskat kruist, worden de kittens aangeduid als F1 A. (50% wild van Serval)Wanneer je een van deze kittens weer kruist met een huiskat krijg je 2e generatie kittens F2 A (minstens 25% Serval) zolang er gekruist wordt met een huiskat of ander ras blijft het A. F3A is tenminste 12,5% Serval, F4A tenminste 6,25% en F5A tenminste 3,12% Serval. De meeste mannetjes zijn steriel (onvruchtbaar) tot de F5 generatie.
Dus:
A = Serval x huiskat
B = ouders Savannah
C = ouders en grootouders Savannah
SBT= Stamboek traditie = ouders, grootouders en overgrootouders Savannahs.
Een kitten met SBT in de stamboom moet dus minstens 3 generaties Savannahs in de stamboom hebben en het is dus onmogelijk een SBT kitten te hebben voor de 4e generatie.
A is dus ouders van verschillend ras, dus niet alleen Serval x huiskat maar ook Savannah x ander ras.
Dan heb je de letter S deze staat voor Serval. De cijfers 1 – 2 – 3 – 0 geven het aantal generaties aan van een ander ras of andere niet geregistreerde kat in de stamboom. Dan heb je nog de letters P en N. De P staat permitted outcross (geaccepteede kruizing). De N voor not permitted. (niet geaccepteerde kruizing)
Nu even een paar voorbeelden
Een F1 Savannah is dus altijd. F1 A1S = eerste generatie, verschillend ras ouders, 1 generatie van Serval verwijderd. Een F1 tot en met F3 zal dus altijd een S in de code hebben omdat men kijkt naar 3 generaties. Wanneer je dus B3S op het stamboom ziet staan betekend dit. Ouders Savannah 3 generaties van de Serval verwijderd. Tot nu toe is het nog redelijk duidelijk, maar wat betekend nu b.v A0N. A staat voor 2 rassen. De 0 en de N staan samen voor: geen onbekende of niet toegestane uitkruisingen in de laatste 3 generaties. Aangezien je twee rassen hebt kan het in dit geval niet anders zijn, dan dat er een toegestane uitkruising heeft plaats gevonden. Dit kan dus alleen een F4 of nog latere generatie zijn, er komt dan geen S meer voor. En nog een B0P. De B = 1 ouder was A. 0= geen niet geregistreerde of onbekende katten in 3 generaties. De P staat voor alleen toegestane uitkruisingen. Om het nog iets moeilijker te maken, we hebben een kater met de stamboomcode:
B3P en een poes met de code B0N, wat worden dan de kittens?
Om te beginnen hebben beide ouders B het kitten wordt dus C
De kater heeft al 3P dus 3 generaties na toegestane uitkruising
De poes heeft een niet toegestane uitkruising in de vorige generaties maar de 0 zegt dat dit al meer dan 3 generaties geleden is. De kittens zouden dus C0P worden. Wat in princiepe dus STB is.
Nu is het zo dat deze codes alleen gebruikt worden door de Tica. Bij de andere verenigingen wordt het vaak wat simpeler gesteld. Alle Savannahs waar de N in voor komt krijgen een afstammingsbewijs en alle Savannahs met ten minste 3 generaties P of enkel Savannah x Savannah krijgen een stamboom. Een afstammingsbewijs is dus precies het zelfde als een stamboom N Foundation.
Omdat nog zoveel Savannahs uit Amerika komen met bijbehorend stamboom was het bij sommige verenigingen, wanneer men dat wil, nog tot eind 2012 mogelijk te kiezen voor een stamboom met de vermelding N Foundation, hierna worden dit afstammingsbewijzen. Wanneer u dus op uw stamboom alleen Savannah of de code SAV ziet staan betekend dit dus dat u een STB Savannah heeft. Dit laatste is het streven binnen het Savannah ras en ondanks de vele mooie woorden van sommige Savannah fokkers komt zo’n N outcross nog zeer vaak voor, het is soms de enige manier om kleur of vachtpatroon te verbeteren. Het gevolg hiervan is dat men terug kan vallen van bijv een C0P naar een A1N en zo opnieuw van afstammingsbewijs naar stamboom moet werken. In Amerika zegt men zelfs dat dit een voor fokkers geaccepteerde manier is om het ras te verbeteren.
Dan nog, hoe wordt de F generatie berekend voor de kittens. Hierbij wordt altijd uitgegaan van de ouder welke het dichts bij de Serval staat. Voorbeeld: F1 x F6 wordt F2- F5 x F2 wordt F3
Het maakt dus niet uit welke ouder het dichts bij de Serval staat.
Dan hier nog een lijst met officieel toegestane uitkruisingen met de Savannah:
x Savannah
x Egyptian Mau
x Oriental Shorthair
x Ocicat
x Domestic Cat
x Serval ( wanneer door de wet toegestaan )
u kunt ook een kijkje nemen op deze site:
http://www.savannahbreedsection.org/pdf/magnificant-savannah-web-presentation.pdf
Show
Tot nu toe was de savannah vanaf de 4e generatie welkom op shows maar deed om het zo maar eens te zeggen voor spek en bonen mee. Dit heeft er wel toe geleidt dat er enige veranderingen hebben plaats gevonden. Zo kunnen enkel SBT Savannahs deelnemen aan deze kampioenschappen. Was het tot voor kort nog toegestaan enkele rassen in te kruisen is dit nu niet meer het geval. De Tica is van mening dat er inmiddels voldoende Savannahs zijn waardoor deze uitkruisingen niet langer noodzakelijk zouden zijn. Persoonlijk denk ik dat menig Savannah eigenaar het hier niet mee eens is omdat er nog altijd voldoende te verbeteren is en de genenpoel nog niet echt uitgebreid te noemen is. Geen uitkruisingen betekend ook niet langer gebruik maken van de stamvader, de Serval!
In hoeverre veranderd er nu daadwerkelijk iets?
Niet zo heel veel, had je eerder nog zoals ook eerder beschreven een N en een P vermelding, nu is alles wat geen Savannah is in princiepe N ( not permitted ). Was het eerder nog mogelijk om met een P uitkruising een stamboom te krijgen wordt nu iedere uitkruising een afstambewijs, na drie generaties wordt dit gewoon weer stamboom. Op een stamboom zal in het vervolg waarschijnlijk gewoon Savannah staan, terwijl er op een afstambewijs waarschijnlijk Savannah experimenteel zal staan. Met de eerste kan men deelnemen aan show en kampioenschappen, met de andere niet!
Dit wil overigens niet zeggen dat een Savannah met afstammingsbewijs minder mooi zou zijn, soms is het tegendeel waar, alleen dat deze in ontwikkeling nog niet zo ver is als de SBT.
Bekende erfelijke ziektes: PK-Def en PRA
Er zijn nu zo’n 15 catteries in Nederland en wereldwijd vele aantallen
Met dank aan Betty Hagebeek voor het ‘lenen’ van haar teksten. Zij is de fokker van Pakabe. Mocht u interesse hebben in een kitten, dan kunt u haar vinden op http://www.catteryspotlight.nl